به گزارش روش سئو، رئیس گروه استاندارد و ارزیابی محصولات ستاد توسعه فناوری نانو با اشاره به پروسه صدور تاییدیه برای محصولات نانویی، اظهار داشت: عدم صدور گواهینامه نانو مقیاس برای محصولات به مفهوم رد آن فناوری نیست و اغلب این محصولات هر چند مبتنی بر نانو نیستند، ولی پایه فناوری دارد و بسیار کارآمد است.
دکتر ریحانه خورشیدی در گفت و گو با ایسنا، با اعلان اینکه ستاد توسعه فناوری نانو، پیش از تاسیس معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری تشکیل شده است، اضافه کرد: هدف گذاری این ستاد، توسعه فناوری نانو بوده است تا ایران همگام با کشورهای پیشرو در این عرصه حرکت نماید و با راه اندازی معاونت علمی، این ستاد در جمع یکی از ستادهای معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار گرفت.
وی حوزه فناوری نانو را یکی از حوزه های به شدت بین رشته ای توصیف کرد و افزود: سایز نانو، ۱۰ به توان منفی ۹ است و با کوچک شدن سایز مواد و رسیدن به اندازه نانو، مواد خواص متفاوتی را از خود نشان می دهند و این اهمیت فناوری نانو را برجسته کرده است.
خورشیدی اشاره کرد: در استاندارد ایزو که ما هم کمیته متناظر با عنوان ISO/TC 229 داریم، به این اجماع رسیده اند که مقیاس نانو بین یک تا ۱۰۰ نانومتر است؛ چونکه در این محدوده است که مواد خاصیت خاصی را از خود نشان می دهند. به عنوان نمونه، طلا بصورت بالک، یک ماده طلایی رنگ است و همین ماده اگر در مقیاس نانو (حدود ۵۰ نانومتر) سنتز شود، کلوئید ارغوانی خواهد شد که دیگر رنگ طلایی ندارد و دارای خاصیت پلاسمونی است و می تواند خصوصاً در کیت های تشخیصی به عنوان مارکر عمل کند.
رئیس گروه استاندارد و ارزیابی محصولات ستاد توسعه فناوری نانو، با تأکید بر این که کل فناوری نانو بر این تاکید دارد که وقتی مواد به سایزهای ریزتر تبدیل می شوند، مواد خواص ویژه ای از خود نشان می دهند، اضافه کرد: به سبب همین خواص است که سایز نانو مهم تلقی می شود.
وی افزود: طبق استاندارد ایزو ۸۰۰۰۴ ما یکسری پارامترها را جهت بررسی محصولات مبتنی بر نانو استخراج کردیم. ستاد نانو به عنوان یک نهاد حمایتی گیت ورودی جهت بررسی نانو مقیاس بودن محصولات و اعطای گواهینامه نانو مقیاس به وجود آورده است. اگر محصولی بتواند از این گیت عبور کند، وارد فازهای حمایتی ستاد نانو خواهد شد.
نحوه بررسی و ارزیابی محصولات نانو
خورشیدی، به بیان نحوه ارزیابی محصولات مبتنی بر نانو فناوری اشاره نمود و تصریح کرد: شرکتی که درخواست خودرا در سامانه ستاد نانو ثبت می کند، یکسری داده های اولیه از محصول را بارگذاری می کند، ما این محصولات را برمبنای سه پارامتر “مقیاس یک تا ۱۰۰ نانومتر”، “خواص محصول” و “تکرار پذیر بودن پروسه تولید” مورد بررسی قرار می دهیم. ضمن آنکه بازدیدی از خط تولید شرکت نیز داریم.
وی این بازدید را با هدف حصول اطمینان از تولید محصول و کنترل آن توسط شرکت ارائه دهنده دانست و اضافه کرد: ما در آخر این بازدید، نمونه ای از محصول تولید شده را دریافت می نماییم. ولی هیچ گاه وارد جزییات پروسه تولید و پارامترهای محرمانه از قبیل “دما”، “دور میکسر” و غیره نمی شویم.
خورشیدی با تأکید بر این که به شدت محرمانگی محصولات تولید شده از طرف این ستاد رعایت می شود، افزود: بدین جهت کارشناسان ما در این بازدیدها هیچ گاه اطلاعات اضافه را یادداشت نمی کنند، علاوه بر آنکه ترجیح ما این است که تست نمونه دریافت شده در همان آزمایشگاهی صورت گیرد که شرکت متقاضی تست های مورد نظر خودرا در آن اجرائی کرده است تا از این طریق خطاهای ناشی از عدم کالیبراسیون و یا خطای اپراتور پوشش داده شود.
رئیس گروه استاندارد و ارزیابی محصولات ستاد توسعه فناوری نانو افزود: ما پس از آن که داده های لازم را دریافت کردیم، به کمیته تخصصی ارجاع می دهیم تا دیتاهای به دست آمده را در کنار هم قرار دهیم و با یک تلرانس قابل قبولی این داده ها باید با هم منطبق باشند و برمبنای نتایج به دست آمده می توانیم نتیجه بگیریم که تولید بصورت مهندسی و نسبتا تکرار پذیر در حال انجام می باشد.
صدور دو نوع تاییدیه برای محصولات نانویی
وی با اعلان اینکه از این طریق تاییدیه ها صادر می شود، اظهار داشت: تاییدیه های صادر شده در دو نوع است یا تاییدیه”آزمایشی” است (شرکت محصول خودرا در مقیاس آزمایشگاهی تولید کرده) که در این صورت در نامه صادر شده اعلام می شود که در بازه زمانی یک ساله این تاییدیه اعتبار دارد. این گواهینامه فقط برای بهره مندی شرکت از خدمات حمایتی خواهد بود. نوع دوم گواهینامه های ستاد نانو “نانو مقیاس” است. این گواهینامه با اعتبار یک ساله به شرکت هایی داده می شود که محصول آنها در اسکیل پایلوت و یا نیمه صنعتی است.
خورشیدی، حوزه محصولات نانو را متنوع دانست و اظهار داشت: ستاد نانو خودرا موظف کرده است که همه حوزه ها را مورد بررسی قرار دهد؛ بدین جهت ما در ارزیابی محصولات هم یک داروی نانویی ضد سرطان و هم یک بتن سبک را مورد بررسی قرار می دهیم. بدین جهت به شدت نیازمند این هستیم که به روش های مشخصه یابی مواد، استاندارد خوانی و پتنت خوانی آشنا باشیم.
بگفته این مقام مسئول هر کدام از تاییدیه های آزمایشی که پس از یک سال از اعتبار ساقط می شود، شرکتها درخواست خودرا برای تمدید برای ما ارسال می کنند و ما به مدت چند سال متمادی، اعتبارنامه یک ساله آزمایشی را صادر می نماییم تا شرکت های کوچک مسیر تجاری سازی را طی کنند. برای گواهینامه های نانو مقیاس نیز اگر دوره اعتبار آن به انتها رسید، برای تمدید مجدد ما پس از آن که به روش هایی دریافتیم که محصول همچنان در بازار وجود دارد و نانو هست، سه ساله تمدید خواهد شد.
خورشیدی اشاره کرد: هر شرکتی که مبادرت به تمدید گواهینامه نانو مقیاس خود نکرده باشد و یا پاسخ درخواست های ما را دراین زمینه ندهد، پس از حدود یک سال، آن محصول از فهرست خارج خواهد شد. بر این اساس آماری که ما بوسیله سایت نانو درباب تعداد محصولات مبتنی بر نانو منتشر می نماییم، فقط محصولاتی است که تاییدیه نانو مقیاس و یا در پایلوت و یا مقیاس نیمه صنعتی تولید دارند و آمار مربوط به تولید محصولات مبتنی بر نانو در مقیاس آزمایشگاهی در سایت بارگذاری نمی گردد.
عدم صدور تاییدیه نانو فناوری به مفهوم رد فناوری نیست
وی در پاسخ به این پرسش که در چنین شرایطی اگر محصولی موفق به دریافت تاییدیه های الزامی نشد، آیا به مفهوم رد آن فناوری است، اظهار داشت: این عدم صدور تاییدیه ها به مفهوم رد آن فناوری نیست. تمرکز ما بر روی سایز مواد و خواص مواد برمبنای سایز است. بسیاری از شرکتها جزئی که بهره برده اند، در مقیاس میکرومتری است؛ بدین جهت این محصول هر چند مبتنی بر نانو نیست، ولی پایه فناوری دارد و بسیار کارآمد است. ولی ما دراین زمینه با چالش دیگری نیز مواجه هستیم.
این محقق حوزه نانو اضافه کرد: اگر شرکتی نتواند تاییدیه های لازم را برای محصولات خود دریافت کند، ادامه مسیر برای آنها دشوار می شود و بنا بر این است که وقتی شرکتی به ما مراجعه می کند، ما راه را بر آنها نمی بندیم و در آخر نامه ای که برای آنها صادر می نماییم، اعلام می شود “لازم به ذکر است که در صورت رفع موارد مذکور، پرونده باردیگر در جریان بررسی قرار می گیرد” و این روند باعث شده است که خیلی از آنها در این رفت و آمدها در نهایت به تولید می رسند.
وی با اعلان اینکه از سال ۸۶ که محصولات مبتنی بر نانو در کشور تولید شده اند، اظهار داشت: از طرف دیگر یکسری از محصولات نانویی مانند داروها، نیاز به مجوزهای الزامی دارند که متولی رسمی ارزیابی دارو در کشور سازمان غذا و دارو است و یا محصولات در رابطه با حوزه دامپزشکی است که سازمان دامپزشکی متولی رسمی صدور مجوزها هستند و در ستاد نانو برمبنای توافقی که با این نهادها داشتیم، فقط نانویی بودن محصول را مورد ارزیابی قرار می دهیم و در صورت نیاز، غلظت نانو مواد به کار رفته را نیز مورد بررسی قرار می دهیم، ولی وارد جزییات دیگر آن محصول نمی شویم، چون باید در زمینه های تخصصی ارزیابی شوند و ارزیابی خواص و ملاحظات ایمنی و بهداشتی به نهادهای متولی واگذار می شود.
رئیس گروه استاندارد و ارزیابی محصولات ستاد توسعه فناوری نانو، اشاره کرد: بر این اساس ما تاییدیه ای که برای اینگونه محصولات صادر می نماییم، فقط نامه ای برای نانویی بودن محصول است، نه برای خود محصول و این نامه به نهاد مربوط ارسال می شود و نه به شرکت.
خورشیدی با اعلان اینکه این تعاملات بیشتر با حوزه های کشاورزی، دام و طیور، دارو و غذایی برقرار است، تصریح کرد: اگر این نهادها پس از ارزیابی های خود به شرکت تولیدکننده، تاییدیه ارائه دادند، شرکت آن پروانه ای که از نهاد مربوط دریافت کرده است را به ما ارائه می دهد و برمبنای مدت تایید پروانه، ما هم به همان میزان گواهینامه نانو مقیاس صادر می نماییم.
منبع: howtoseo.ir
