روش سئو: پژوهشگران ˮدانشگاه كیلˮ(Keele University) و ˮدانشگاه منچسترˮ(University of Manchester) انگلیس و ˮكالج دانشگاهی دوبلینˮ(University College Dublin) ایرلند در مطالعه اخیرشان موفق به كشف شواهدی از نحوه تشكیل فلزات گروه پلاتین در زیر یكی از آتشفشان های ۶۰ میلیون ساله اسكاتلند شده اند.
به گزارش روش سئو به نقل از ایسنا و به نقل از فیز، پژوهشگران این سه دانشگاه بتازگی دریافته اند که چگونه فلزات گرانبها در سنگ های آذرین تشکیل می شوند. بقایای محکم و سفت زیر آتشفشانی لایه های نفوذی ماگمایی، میزبان بیشترین غلظت فلزات گروه پلاتین در پوسته زمین مانند پلاتین، پالادیوم و رودیم هستند. دانشمندان از این لایه ها بعنوان “لایه های نفوذی مافیک”(layered mafic intrusions) یاد می کنند.
اصطلاح مافیک(Mafic) برای کانی ها و سنگ هایی به کار می رود که از سیلیکات های آهن و منیزیم غنی هستند. مدلهای سنتی حاکی از این است که این لایه های نفوذی در اتاقک های ماگمایی بزرگ شکل می گیرد، اما تحقیقات جدید حاکی از آنست که به احتمال زیاد مقادیر کمی ماگما بطور مکرر در یک خمیر کریستالی تزریق می شود.
اتاقک ماگما یا آشیانه ماگما(Magma chamber) حفره ای بزرگ از سنگ مذاب است که در زیر سطح زمین قرار دارد. سنگ مذاب یا ماگما در این محفظه تحت فشار شدید می باشد و این فشار می تواند به تدریج سنگ های اطراف آنرا شکسته و راهی برای خروج ماگما به سمت بالا ایجاد کند.
طی این مطالعه پژوهشگران آتشفشان خاموش تقریباً ۶۰ میلیون ساله “جزیره روم”(island of Rum) در شمال غربی اسکاتلند را به صورت دقیق مورد بررسی قرار دادند. پژوهشگران برای شناسایی تغییرات ایزوتوپی عنصر استرانسیوم (Strontium)، کریستال های معدنی موجود در لایه های نفوذی روم را با بهره گیری از یک روش ریز نمونه برداری(microsampling) جدید مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
در گام بعدی پژوهشگران تغییرات ایزوتوپ استرانسیوم را اندازه گیری کردند و دریافتند که عملیات تبلور یا بلوری شدن مواد معدنی موجود در لایه های غنی از فلزات گرانبها طی ۱۰ ها تا ۱۰۰ ها سال پیش انجام شده است. بلوری شدن یا تَبَلوُر(Crystallization) فرایندی است که طی آن یک بلور جامد از یک محلول، بخار یا مذاب ماده ای ایجاد می شود.
همین طور داده ها نشان دادند که لایه های نفوذی همانند آنچه در رم مشاهده شد توسط خود نفوذی(self-intrusion) ماگما در هنگام انجماد بجای سرمایش طولانی مدت از پایین به بالا و بالا به پایین تشکیل شده است. این مطالعه درک دانشمندان از کانی سازی فلزات گرانبها در سیستم های سنگ آذرین مافیک را افزایش داده است.
دکتر “رالف گرتیسر”(Ralf Gertisser) از دانشگاه کیل اظهار داشت: این تحقیق بطور چشمگیری بر درک ما در مورد چگونگی تشکیل لایه های نفوذی و رسوبات فلز گرانبها در درون آنها تأثیر گذاشته است.
دکتر “برایان اودریسکول”(Brian O’Driscoll)، استاد ارشد سنگ شناسی دانشگاه منچستر اظهار داشت: داده های جدید نشان میدهد که تبلور لایه های نفوذی و کانی سازی فلزات گروه پلاتین در رابطه با آنها ممکنست یک روند پویا و سریع باشد که این مساله بسیار هیجان انگیز است.
یافته های این مطالعه در مجله “Nature Geoscience” منتشر گردید.
منبع: روش سئو
