كودكان صفر و یك-۸؛ تکالیف متولیان صیانت از کودکان در فضای مجازی

همانطور که صیانت از کودکان در اینترنت به یک دغدغه جهانی تبدیل گشته و ادبیات مشترکی میان کشورها برای آن شکل گرفته، در ایران نیز صیانت از کودکان در فضای مجازی وارد تقسیم کار ملی شده است.
خبرگزاری مهر-گروه دانش و فناوری؛ معصومه بخشی پور: همزمان با دغدغه جهانی و شکل گیری ادبیات مشترکی در جهان برای صیانت از کودکان در فضای اینترنت، برای متولیان صیانت از کودکان و نوجوانان کشور در فضای مجازی نیز تکالیفی مطابق با سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی مصوب شورایعالی فضای مجازی، وضع شده است. این سند در جهت تبیین الزامات و طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات و با هدف انتقال بهره برداری از فضای مجازی و صیانت از خردسالان کودکان و نوجوانان تدوین و در ۱۷ خرداد ۱۴۰۰ به تصویب شورایعالی فضای مجازی رسیده است که با تعریف سیاست های کلان و اقدامات کلان و تقسیم کار ملی، هدف «فراهم سازی فضای مجازی ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان در قالب فرهنگ اسلامی- ایرانی جهت استفاده مناسب از فضای مجازی و جلوگیری از لطمه های احتمالی آن» محقق شود. در این سند بر ایجاد محیط صیانت شده و تامین زیست بومی بر بستر شبکه ملی اطلاعات با سطح مشخص و تعریف شده از دسترسی به اطلاعات، ارتباطات و خدمات بر حسب سن، جنس و دیگر خاصیت های فرهنگی و اجتماعی خردسال، کودک و نوجوان تاکید گردیده است. در بخش سیاست های کلان سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، علاوه بر توسعه محیط های صیانت شده بر بستر شبکه ملی اطلاعات ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان با محتوای متنوع و جذاب و قابلیت پاسخگویی به نیازهای ضروری ارتباطی و محتوایی آنها، بر آگاه سازی، هوشیار سازی و توانمندسازی اولیا و مربیان و ایفای نقش محوری خانواده در هدایت، حمایت و مراقبت کودکان تاکید گردیده است. رده بندی کلیه محتوا و خدمات متناسب با سن، جنسیت و خاصیت های جسمی و فرهنگی و تامین اطمینان و اعتماد و نیز تشویق ساماندهی و مشارکت محوری بخش غیر دولتی فعال در ارائه محتوا و خدمات سالم مفید و ایمن ویژه این قشر از دیگر سیاست های کلان این سند است. تشدید مقابله قضائی و انتظامی کارآمد با بزهکاران، مجرمان و تهدید کنندگان امنیت خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی و همین طور ارتقای سواد فضای مجازی و مهارت افزایی به این قشر جهت استفاده کارآمد و هدفمند از فضای مجازی و نیز مراقبت روانی و اجتماعی از آنها در مقابل لطمه های ناشی از فضای مجازی از دیگر سیاست های کلان این سند به حساب می آید. در نهایت نیز این سند بر ساماندهی و مشارکت محوری بخش غیر دولتی و استفاده از ظرفیت نوجوانان در تولید و توزیع خدمات و محتوای سالم با ایجاد مشوق های لازم و پیشگیری از انحصار، توسعه همکاریهای بین المللی در زمینه فضای مجازی سالم و مفید و ایجاد ساز و کار فنی و قانونی سلامت محتوا برای جلوگیری از مخاطرات تاکید کرده است. تقسیم کار ملی برای صیانت از کودکان در فضای مجازی اقدامات کلان و تقسیم کار ملی در سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی در ۶ محور دیده شده که شامل «مدیریت و راهبری»، «ایجاد محیط صیانت شده»، «توسعه محتوا و خدمات رده بندی»، «حمایت و مراقبت»، «فرهنگ سازی و ارتقای سواد فضای مجازی» و «تعاملات بین المللی» می شود که به هر یک از دستگاههای در رابطه با این سند مسئولیت ها و وظایفی محول شده است. در جداول زیر مسئولیت هر یک از نهادها، حول محورهای این سند آورده شده است. شواهد نشان داده است وزن مسئولیت وزارت آموزش و پرورش و وزارت ارشاد در این سند نسبت به سایر نهادها بیشتر است. در این جداول دستگاه اصلی متولی برای هر مسئولیت پررنگ نشان داده شده است و سایر دستگاه ها، موظف به همکاری برای تحقق تکالیف مدنظر هستند.
مدیریت و راهبری تشکیل کمیته مدیریت کلان و راهبری
مرکز ملی فضای مجازی تدوین الگوی عملیاتی و مقررات عمومی صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی مرکز ملی فضای مجازی
وزارت ارشاد
وزارت آموزش و پرورش
وزارت ارتباطات
وزارت کار
وزارت اطلاعات
وزارت صمت
قوه قضائیه
نیروی انتظامی
صدا و سیما
سازمان تبلیغات اسلامی
مرکز مدیریت حوزه های علمیه
سازمان بسیج مستضعفین
اساتید دانشگاه
نمایندگان بخش خصوصی
اعضای حقیقی شورایعالی فضای مجازی
ایجاد محیط صیانت شده * ایجاد زیرساخت و خدمات پایه و پیشران ویژه برای محیط های صیانت شده مجازی شامل احراز هویت
* امکان نظارت اولیا
*امکان دسترسی طبقه بندی شده
* ایجاد زیرساخت خدمات پرداخت
*مقررات گذاری برای تشویق اپراتورهای خدمات ارتباطی برای توسعه زیرساخت و خدمات پایه در محیط صیانت شده
وزارت ارتباطات با همکاری نهادهای ذیربط ظرف مدت ۶ ماه پیاده سازی محیط های صیانت شده در شبکه و دسترسی و توانایی بهره برداری از محتوا و خدمات موجود اپراتورهای ارائه دهنده خدمات ارتباطی
توسعه محتوا و خدمات رده بندی شده * تامین پایداری کسب وکار محتوا و خدمات مورد نیاز در محیط صیانت شده شامل بررسی و اصلاح قیمت خدمات ارزش افزوده و حق السهم
* تخصیص اعتبارات سالیانه به تولیدکنندگان محتوا و خدمات
*تشویق و رتبه بندی شرکت های برتر این حوزه وزارت ارشاد
سازمان صدا و سیما
*تدوین ضوابط و نصاب های اعتبارسنجی
*ممیزی و نشان دار کردن محتوا و خدمات مورد اطمینان
* تأیید لیست های سفید و سیاه
*ایجاد سامانه نظارت و رده بندی محتوا و خدمات وزارت ارشاد
سازمان تبلیغات اسلامی
آموزش و پرورش
سازمان صدا و سیما پشتیبانی از توسعه نرم افزارها و سخت افزارهای بومی مورد نیاز محیط صیانت شده شامل جویشگر ایمن، نرم افزارهای نظارت اولیا و تبلت های دانش آموزی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
وزارت ارتباطات
وزارت صمت ارائه خدمات در بستر محیط صیانت شده ظرف مدت یک سال سکوها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی در رابطه با خردسال، کودک و نوجوان به کارگیری نوجوانان مستعد و خلاق برای توسعه محتوا و خدمات مفید و سازنده وزارت آموزش و پرورش
سازمان بسیج مستضعفین
سازمان تبلیغات اسلامی
سازمان صدا و سیما
وزارت ارشاد
حمایت و مراقبت *توسعه نظام خدمات مشاوره و مددکاری به خانواده ها جهت کمک به خانواده ها، خردسالان، کودکان و نوجوانان در معرض خطر فضای مجازی بصورت ارزان و در دسترس وزارت آموزش و پرورش
وزارت کار (سازمان بهزیستی)
نیروی انتظامی
بخش خصوصی
مشارکت مردمی *راه اندازی خط تماس مشاوره برخط و خط تماس اضطراری ویژه جرایم خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی
* دریافت گزارشات بصورت سریع و آسان و در ارتباط با دیگر مراجع و ضابطان ذیصلاح برای مداخله، جلوگیری از وقوع جرم، تعقیب مجرمان و پشتیبانی از افراد لطمه دیده نیروی انتظامی
سازمان بهزیستی
وزارت ارتباطات
بخش غیردولتی *تقویت دفتر پشتیبانی از اطفال و نوجوانان قوه قضائیه مطابق قانون پشتیبانی از اطفال و نوجوانان
* کوشش برای شناسایی، پیشگیری و مقابله با وضعیت های مخاطره آمیز، سوء استفاده تبلیغات و جرایم مقابل خردسالان، کودکان و نوجوانان و دسترسی به خدمات و محتوای ناهنجار در فضای مجازی وزارت کار (سازمان بهزیستی)
ناجا
وزارت ارشاد
وزارت ارتباطات
سپاه پاسداران *نظارت، صیانت از داده ها، رده بندی و تفکیک محتوا و خدمات ویژه هر رده بندی سنی از خدمات عمومی و در معرض دید قرار ندادن تبلیغات، محتوا و خدمات مضر به این سنین
* پیشگیری از افشا یا بهره برداری بدون مجوز از اطلاعات سکوها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی حمایت، نظارت، تبلیغ و اطلاع رسانی غیر انحصاری کلیه سکوها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی صیانت شده وزارت ارشاد
وزارت آموزش و پرورش
سازمان صدا و سیما
فرهنگ سازی و ارتقای سواد فضای مجازی اطلاع رسانی، آموزش سواد فضای مجازی و ترویج محتوا و خدمات موجود در محیط مجازی صیانت شده و نحوه ی استفاده از امکانات تعبیه شده در این محیط سازمان صدا و سیما
وزارت آموزش و پرورش
وزارت ارتباطات تولید، ترویج و عرضه راهنمای اجرائی – عملیاتی مراقبت از فرزندان در فضای مجازی ویژه خانواده ها سازمان تبلیغات اسلامی
وزارت آموزش و پرورش
وزارت ارشاد
ناجا
سازمان بسیج مستضعفین ترویج و تقویت فرهنگ مسئولیت پذیری نوجوانان و اولیا آنها در استفاده از فضای مجازی وزارت آموزش و پرورش
وزارت ارشاد
وزارت ارتباطات
سازمان صدا و سیما
تعاملات بین المللی تعامل مؤثر و هم افزا با کشورها، سرویس دهندگان خارجی و نهادهای بین المللی بمنظور رعایت استانداردها و معیارهای جمهوری اسلامی ایران وزارت ارتباطات
وزارت امورخارجه
وزارت ارشاد
وزارت صمت
قوه قضائیه الگودهی و الگوگیری تجارب موفق بوسیله شرکت در مجامع، کارگروهها و برنامه های بین المللی درباب صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان وزارت دادگستری
وزارت ارتباطات
وزارت ارشاد
ناجا ادبیات مشترک جهانی برای صیانت از کودکان در اینترنت محمدصادق نصرالهی مدیر گروه فرهنگ و حکمرانی دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) در گفتگو با خبرنگار مهر ضرورت پرداختن به موضوع صیانت از کودکان در فضای مجازی را تشریح می کند و ضمن اشاره به لزوم سیاستگذاری کشور در زمینه صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، می گوید: موضوع سیاست گذاری در هر حوزه دارای ۳ بعد «تدوین و تصویب سیاست»، «اجرا» و «ارزیابی تأثیرات» است. از این رهگذر اگر بخواهیم عملکرد شورایعالی فضای مجازی را بررسی نماییم، باید بگوییم که این شورا در زمینه تدوین و تصویب سیاست در موضوعات مختلف، نمره نسبتاً خوب و قابل قبولی می گیرد و در چند سال اخیر نیز پیشرفت های قابل توجهی داشته است. حتی در بعضی موارد شاهد بودیم که بصورت پیشتازانه و در یک مواجهه فعال با یک فناوری جدید، چند مصوبه توسط شورایعالی فضای مجازی به تصویب رسیده است. دکتر نصرالهی با اشاره به اینکه برای مثال شورایعالی فضای مجازی در زمینه اینترنت اشیا، در حالیکه این فناوری هنوز آنطور که باید و شاید در جهان و ایران گسترده و فراگیر نشده، سیاست گذاری کرده است، اظهار داشت: در این خصوص یکی از طرح هایی که به نظر من نه بصورت پیشتازانه و از سمت دیگر نه بصورت خیلی عقب مانده، توسط شورایعالی فضای مجازی مصوب شده، طرح صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی بوده است. وی ادامه داد: از حیث تدوین و تصویب، شورایعالی فضای مجازی در حوزه طرح صیانت از کودکان در فضای مجازی عملکرد نسبتاً خوبی دارد. البته در یک رویکرد لطمه شناسانه و انتقادی در زمینه اجرا و ارزیابی، باید اظهار داشت که عملکرد شورایعالی فضای مجازی عملکرد مناسبی نیست و این یک ضعف جدی است. فاکتورهای عملیاتی نشان داده است که خیلی از مصوبات شورایعالی فضای مجازی، نه فقط به مرحله ارزیابی و میزان تأثیرگذاری، بلکه به مرحله اجرا هم نمی رسد. بدین سبب نیاز است که سازوکار جدی تری برای اجرا و ارزیابی مصوبات این شورا در نظر گرفت. مدیر گروه حکمرانی دانشگاه امام صادق (ع) ضمن اشاره به روند اجرا و ارزیابی مصوبه صیانت از کودکان در فضای مجازی افزود: اتفاقاً این طرح نسبت به سایر اسناد، از نظر پیگیری اجرا و ارزیابی جدی تر دنبال می شود و برگزاری جلسات مشورتی و کارگروه های در رابطه با آن، نشان دهنده عزم جدی برای اجرائی شدن این سند است. طرح صیانت از کودکان در فضای مجازی نسبت به سایر اسناد، از نظر پیگیری اجرا و ارزیابی جدی تر دنبال می شود و برگزاری جلسات مشورتی و کارگروه های در رابطه با آن، نشان دهنده عزم جدی برای اجرائی شدن این سند است وی ضمن اشاره به عضویت در کارگروه راهبردی سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی که در مرکز ملی فضای مجازی برگزار می شود، تصریح کرد: در جلسات این کارگروه نهادهای مختلف گزارشی از عملکرد خود درباب نحوه اجرائی شدن صیانت از کودکان ارائه می کنند و برداشت اینجانب از خروجی جلسات این است که در درجه اول وزارت ارتباطات و پس از آن وزارت آموزش و پرورش، جدیت بیشتری برای اجرای این مصوبه از خود نشان دادند. نصرالهی ضمن اشاره به شکل گیری زیست بوم مخصوص کودکان و نوجوانان با نام «بومینو» که توسط وزارت ارتباطات و با محوریت یکی از اپراتورها، در دست انجام است، اظهار داشت: در این زیست بوم برمبنای رده بندی های سنی، دسترسی ها محدود و یک سری محتواهای مفید و سالم پیشنهاد می شود و دسترسی به شبکه های اجتماعی خارجی مطابق با رده های سنی، رده بندی می شود. این سیستم تقریباً عملیاتی شده اما برای آن تبلیغ عمومی صورت نگرفته است. در کنار این پروژه، وزارت ارتباطات از یک آنتی ویروس بومی ویژه فضای کودک نیز حمایت می کند که نوعی نظارت والدینی به حساب می آید. وی با اشاره به اینکه وزارت آموزش و پرورش در اقدامات مربوط به تکالیف این سند، چند گام عقب تر از وزارت ارتباطات پیش می رود، افزود: اما ظاهراً بتازگی حرکاتی از طرف این وزارتخانه درحال شکل گیری است. به نحوی که در آخرین جلسه کارگروه که با حضور وزیر آموزش و پرورش برگزار شد، چاره ای برای توانمندسازی معلمان در زمینه فضای مجازی ارائه شد که البته هنوز طرح عملیاتی که ناظر به کاربر نهایی (دانش آموزان) باشد ارائه نکرده است. ضرورت سرعت بخشیدن به صیانت کودکان در فضای مجازی این کارشناس فضای مجازی اظهار داشت: برمبنای تکالیف این سند، طرح جدی عملیاتی از طرف ارگان ها و نهادهایی مانند وزارت ارشاد، سازمان بهزیستی و فتا دیده نمی گردد و بدین سان اگر بخواهیم برای یکسال گذشته به اجرائی شدن این سند نمره ای بدهیم در خوشبینانه ترین حالت، نمره حدود ۱۰ تا ۱۲ را می توان از ۲۰ برای پیاده سازی سند صیانت از کودکان در فضای مجازی در نظر گرفت. وی با تکیه بر این که اجرائی شدن یک سند سیاستی به هر حال زمان می برد و باید بازه زمانی هم در اجرائی شدن آن لحاظ کرد، تصریح کرد: عزم آن وجود دارد که اتفاقات جدیدی در عرصه فضای مجازی کودک روی دهد و به نظر می آید شورایعالی فضای مجازی نسبت به سایر اسناد در اجرائی کردن این سند عزم و جدیت بیشتری دارد. نصرالهی با اشاره به اینکه حوزه اجرا و ارزیابی مصوبات شورایعالی فضای مجازی نیاز به سند نویسی مستقل دارد تا ضمانت های اجرائی آن طراحی شده و منطق نگاشت نهادی برای آن تهیه و ابزارها و راه های ارزیابی این مصوبات مشخص شود، اظهار داشت: این ها یک ضعف نظری و فرآیندی در مصوبات شورایعالی فضای مجازی به حساب می آید اما روند این سند نویسی رو به رشد است. در سندهای ابتدایی شورا حتی نگاشت نهادی هم وجود نداشت تا مشخص شود که هر نهادی چه وظیفه ای دارد اما در طرح های اخیر شاهد وجود این نگاشت ها هستیم. ازاین رو شاید اضافه شدن برنامه زمانی بتواند یکی از ابزارهای ضمانت اجرای مصوبات شورا باشد. مدیر گروه حکمرانی دانشگاه امام صادق (ع) ضمن اشاره به این که بطور مشخص سند صیانت از کودکان در فضای مجازی دارای نگاشت نهادی است و اما برنامه زمانی اجرای آن نیز در مذاکرات میان کارشناسان مرکز ملی فضای مجازی با دست اندرکاران هر نهاد مسئول، توافق غیررسمی شده است، درباره ضرورت سرعت بخشیدن به صیانت از فضای مجازی کودکان عنوان کرد: بحث حفاظت و صیانت از کودک و نوجوانان ادبیات جهانی دارد و دغدغه بیشتر کشورها و زیست بوم ها است. برای مثال این مورد را در اتحادیه اروپا می بینیم که طرح های ویژه ای برای فضای مجازی سالم و اینترنت بهتر در ادبیات آنها مشاهده می شود و این اتحادیه چند کلان پروژه در بحث کودک و نوجوان داشته است.
وی با اشاره به اینکه در کلید واژه ممنوعیت هرزه نگاری کودک، ادبیات جهانی به عنوان یک جرم و خط قرمز دیده می شود، افزود: حتی در ایالات متحده آمریکا هم تشریفات دسترسی کودک و نوجوان به اینترنت یک تشریفات خاص است. برای مثال در یک سری اماکن عمومی و در یک سری مکان هایی مانند مدارس، نوع دسترسی اینترنت برای کودکان و نوجوانان بصورت ویژه و خاص تعریف می شود. این ادبیات جهانی است و یک دغدغه جهانی به حساب می آید و همه به دنبال آن هستند. در کلید واژه ممنوعیت هرزه نگاری کودک، ادبیات جهانی به عنوان یک جرم و خط قرمز دیده می شود، افزود: حتی در ایالات متحده آمریکا هم تشریفات دسترسی کودک و نوجوان به اینترنت یک تشریفات خاص است. برای مثال در یک سری اماکن عمومی و در یک سری مکان هایی مانند مدارس، نوع دسترسی اینترنت برای کودکان و نوجوانان بصورت ویژه و خاص تعریف می شود نصرالهی اضافه کرد: چه کشورهای شرقی و چه غربی، همه به دنبال این هستند که کودک و نوجوان کمترین لطمه را از فضای مجازی دریافت نمایند و بیشترین بازدهی را از این فضا داشته باشند. دلیل آن هم روشن است. چونکه کودک و نوجوان قشر ویژه ای هستند که با عنایت به روند رشد عقلی، توانمندی ها و نیازهایشان، طبیعتاً شناخت آنها و نسبتشان با فضای مجازی باید با یک پروتکل و ضوابط خاصی باشد. پس یک ادبیات جهانی تحت عنوان فضای مجازی سالم وجود دارد و اسنادی در این حوزه تهیه شده است. این پژوهشگر فضای مجازی ضمن اشاره به نقاط قوت و ضعف سند صیانت از کودکان فضای مجازی و راه حل تسریع روند اجرای آن تصریح کرد: سند صیانت از کودک و نوجوان در فضای مجازی دارای یک عقبه کارشناسی جدی است و حدود ۳ سال بصورت جدی در مرکز ملی فضای مجازی مورد بررسی قرار گرفته است. نکته ای که در این سند می تواند هم پاشنه آشیل و هم نقطه قوت آن باشد، موضوع جامعیت این سند است. به نقل از ایشان، این سند ابعاد مختلف حوزه کودک و نوجوان فضای مجازی را دیده است و بحث در رابطه با محیط های صیانت شده، رده بندی محتوا و خدمات، فیلترینگ رده بندی شده، سواد فضای مجازی کودک و والدین و نقش نظارتی و حمایتی آنها، جلوگیری از جرم، حوزه قضائی و انتظامی و مراقبت ها و حمایت های اجتماعی، همه به صورتی در آن دیده می شود و از این حیث جامعیت آن خوب است چونکه در نگاشت نهادی آن، تکالیفی برای ارگان های مختلف از وزارت آموزش و پرورش تا سازمان بهزیستی و پلیس فتا در نظر گرفته شده است. اما همین جامعیت می تواند به صورتی پاشنه آشیل این سند هم باشد چونکه اگر از باب سنگ بزرگ نشانه نزدن است به آن نگاه نماییم، این مورد می تواند در زمان اجرا و ارزیابی مقداری مشکل ساز باشد. چونکه جلو بردن همزمان همه این موضوعات موجب تفرقه ذهنی و پراکندگی سیاستی می شود و به این علت ممکنست نتوانیم پروژه را بصورت کامل اجرا نماییم و مجموعه پرونده ای باز شود که هیچوقت امکان بسته شدن آن نباشد. نصرالهی با اشاره به اینکه این مورد یک ضعف جدی به حساب می آید و من آنرا در کارگروه بررسی روش اجرای طرح نیز مطرح کرده ام، خاطرنشان کرد: بهتر بود بجای آنکه همه ابعاد سند را اجرا نماییم دو پروژه کلان مهم را پیگیری کرده و آنرا از نقطه صفر به ۱۰۰ رسانده و تأثیر آنرا در جامعه می دیدیم و سپس وارد پروژه های بعدی می شدیم. وی افزود: به بیان دیگر، این جامعیت و فراگیری اگر بخواهد در مقام اجرا پیگیری شود، کار را بسیار پراکنده کرده و تمرکز نهاد حاکمیت را برای اجرا از بین می برد. اما اگر با اولویت بندی و اولویت گذاری گام به گام و برمبنای ضرورت و تأثیری که یک فعالیت دارد، این سند اجرائی می شد نقاط قوت بسیاری را شاهد بودیم. موتور جستجوی کودک و تبلت کودکان وارد روند اجرا شده است مدیر گروه حکمرانی دانشگاه امام صادق (ع) ضمن اشاره به پروژه هایی مانند موتور جستجوی امن و تبلت کودکان که در سند صیانت از کودکان در فضای مجازی تکلیف شده است، اظهار داشت: این نمونه ها تا حدودی وارد روند اجرا شده است. برای مثال در زیست بوم «بومینو»، قواعد جستجوگری با موتور جستجوی بومی «ذره بین» بجای گوگل تغییر کرده و کودکان و خانواده های آنها می توانند از آن استفاده کنند. وی ادامه داد: از طرفی تبلت بومی کودکان نیز چندسالی است که توسط یکی از شرکت های دانش بنیان درحال پیاده سازی است. یعنی از حیث طراحی و اجرا این پروژه ها قابلیت پیاده سازی دارند اما در این عرصه آنچه که خیلی مهم است بحث سرمایه اجتماعی و فرهنگی و اعتماد کاربر است که باید روی آن کار شود و نیاز به طراحی خاص خودرا دارد اما تا حالا در این حوزه اتفاقات ویژه ای نیافتاده است. به نقل از ایشان، تمرکز جدی روی مقوله فرهنگسازی و تبلیغات مربوط به سازمان صدا و سیما و وزارت ارشاد است و ارائه کننده سرویس هم باید برنامه تبلیغاتی خودرا در این حوزه داشته باشد. این دو اهرم باید به کمک ارائه دهندگان سرویس و خدمات بیایند تا این خدمات بصورت عمومی در دسترس مردم قرار گیرد. به گزارش روش سئو به نقل از مهر، آنطور که وزارت ارتباطات اعلام نموده به زودی رونمایی از پروژه اینترنت کودکان را به عنوان زیرساخت امن صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی محقق می کند که این خبر می تواند نویدبخش حرکت سریع این وزارتخانه برای انجام امور محوله در سند صیانت از کودکان در فضای مجازی باشد. با این وجود اما فراهم کردن بستری امن برای کودکان و نوجوانان در قالب ارائه محتوای مفید و خدمات مناسب در فضای مجازی، بدون شک تنها با اقدام یک وزارتخانه میسر نخواهد شد و لازم است که تمامی بازیگران و متولیان این حوزه به فعالیتهای خود در این حوزه شتاب بیشتری بدهند.